DOKUMA

Dokuma; eğirme veya başka yollarla iplik haline sokulabilir her cins hammaddeden imal edilmiş olan, dokunan, örülen veya bu sistemlerin dışında sadece elyafı birbirine değişik metotlarla tutturarak bir bütün meydana getirme yoluyla elde edilen kumaş, triko, döşemelik, halı, kilim, keçe vb. dir.

Türkler, Anadolu’ya geldiklerinde (M.S. 1071) kendilerinden yüzyıllar önce bu topraklara yerleşen uygarlıkların temelini atmış oldukları ileri seviyede bir dokumacılık bulmuşlardır.

Anadolu’da çok eskiden beri yapılan dokumacılık çoğu yörede geçim kaynağı olmuş ve olmaya devam eden bir el sanatımızdır. İlk insanların vücutlarını dış etkenlerden korumak için hayvan postları ve deriyle daha sonrada bitki saplarıyla başlayan dokumacılık, yün ve pamuktan dokumalarla günümüze kadar gelmiştir. Bitkisel veya hayvansal liflerin birbirine eklenerek iplik yapılması, istenilen uzunlukta dokumalar yapma olanağı vermesi bakımından önemli bir buluş olmuştur.

Orta Asya’dan günümüze kadar süregelen dokumacılık sanatında Türk halı, kilim ve diğer düz dokumalar, evrensel boyuta ulaşarak dünya sanatında da köklü bir yer edinmiştir. Yurdumuz sahip olduğu doğal kaynaklar, folklorik değerleri ve geleneksel el sanatları ile her zaman turistler için ilgi çekici olmuştur. El dokumacılığımız önemli bir gelir kaynağı durumundadır. Anadolu’nun birçok yöresinde kendine özgü renk, motif ve desen özelliğine sahip dokumalar varlığını sürdürmekte ve bu kültür canlı tutulmaya çalışılmaktadır.

Dokuma tekniğinin Orta Asya’da başladığı tahmin edilmektedir. Düz dokuma tekniğinin ilk defa bu bölgede yaşayan yörük ya da göçebelerin tenteleri yapmak için kullanıldığı bilinmektedir. Şiddetli kış, olumsuz hava koşullarına karşı çadırlarını kurmak için keçi yünü kullanmaya başlamışlardır.

Türklerde dokumacılık hayvancılığa bağlı olarak gelişmiş olan en eski sanat dallarından biri olmuştur. Anadolu’da çok uzun bir geçmişi olan dokuma sanatı Türklerin Anadolu’yu yurt edinmesinden sonra gelişmesini hızla sürdürür ve özellik kazanır. Bu özellik dokuma sanatının geniş ölçüde bir saray sanatı olarak değerlendirilmiş olmasında toplanır. Kumaşların ipek, altın ve gümüş teller gibi değerli malzemelerle dokunmuş olması, bunlara ayrıca maddî bir değer katmıştır. Ayrıca her devrin üslubunu aksettiren motifler ve renklerle süslemiş olması da zengin çeşitlenmesinde gelişmenin sürekliliğini sağlamıştır. Bu yü